Nie tylko uczniowie powinni przygotowywać się do nowego roku szkolnego. Przed nowymi wyzwaniami stoją także nauczyciele. Kiedy i w jaki sposób powinni działać? Od czego zacząć? Czy przygotowania powinny obejmować tylko nauczycieli z małym stażem?
Kiedyś jeden z doświadczonych nauczycieli stwierdził, że pedagog ma dwa miesiące wakacji, aby się wyciszyć i uzbroić się w cierpliwość na kolejny rok szkolny. Mimo że te słowa można traktować z przymrużeniem oka, jest w nich też ziarno prawdy. Nauczyciel jak każdy człowiek ma swój limit wytrzymałości i może paść ofiarą wypalania po bardzo intensywnym roku nauczania. Z czego to wynika? Zmienny program edukacyjny, wymagający uczniowie, życie osobiste i własne problemy mogą się nawarstwiać, a w efekcie pedagog może poczuć silne znużenie i zniechęcenie. Istotne jest zatem, aby naładować akumulatory przez okres wakacji i z entuzjazmem zacząć przygotowania do nowego roku.
Mając odpowiednie nastawienie, staną się one pełne kreatywnych pomysłów, co przełoży się na odbiór całego roku szkolnego.
Co warto przygotować, mając już odpowiednie nastawienie? Plan! Oczywiste jest, że program edukacyjny jest narzucany odgórnie, ale wiele nowelizacji, zmian i poprawek może się w nim pojawić nawet przez okres krótkich dwóch miesięcy. Nim zatem nastanie wrzesień, upewnij się, czy w zakres Twoich obowiązków nie weszła nowa tematyka, lektury czy może całkiem inny zakres materiału.
Kolejną rzeczą jest zapoznanie się z listą uczniów. Jeśli pod Twoją opiekę trafiają nowi wychowankowie, koniecznie przeczytaj ich dokumentację. W jakim celu? W wielu placówkach Dyrekcja tworzy listę nowych klas znacznie wcześniej i daje do wglądu akta uczniów ich wychowawcom. Dlaczego? Znajdziesz w nich dokumentację na temat zaburzeń, szczególnych potrzeb edukacyjnych itp. Jeśli zatem zawczasu dowiesz się, że pod Twoją opiekę trafi uczeń z ADHD lub ze spektrum autyzmu, będziesz mógł zaplanować odpowiedni, zindywidualizowany tok nauczania. Dzieci z zaburzeniami koncentracji i nadpobudliwością psychoruchową nie przyswajają materiału oraz wiadomości w sposób „standardowy”. Aby do nich dotrzeć, musisz wiedzieć, z czym się mierzą i dokładnie, co stanowi dla nich bariery edukacyjne.
A jak powinna wyglądać praca z uczniem z zespołem Aspergera? Uczniowie ze spektrum autyzmu nie powinni być traktowani szablonowo, bo każdy przypadek zaburzenia jest inny oraz ukierunkowany na zróżnicowane symptomy. Zapoznaj się zatem z licznymi artykułami i poradami, które od samego początku pozwolą Ci stać się dla takich dzieci wsparciem i mentorem, dzięki któremu nie będą borykać się ze stresem i zaległościami. Na naszej stronie poruszaliśmy podobną tematykę i będą służyć Ci pomocnymi radami.
Oprócz teorii, przygotuj się na nieoczekiwane sytuacje i zdarzenia. Co to znaczy? Że musisz być pilnym obserwatorem. Sam początek roku szkolnego wymaga od Ciebie wzmożonej analizy uczniów. Możesz ich poznać, a także ich opiekunów, dzięki czemu dostrzeżesz problemy wychowawcze. Być może do Twojej klasy trafią dzieci z rodzin dysfunkcyjnych albo dzieci z FAS, a te informacje nie zawsze znajdą się w dokumentacji ucznia. Widząc zatem potrzeby swoich wychowanków, będziesz wiedzieć, którym z nich musisz poświęcić szczególną uwagę i czas, by mogli odnaleźć się w przestrzeni szkolnej i poczuć bezpiecznie.
A co w przypadku, gdy pod opieką masz tych samych wychowanków co rok temu? Przygotuj się, że w każdej chwili może pojawić się nowy uczeń w klasie i to od Ciebie zależy, jak przyjmie go już zintegrowana i zgrana część klasy. Nie pozwól, aby ten „nowy” borykał się z odrzuceniem czy wycofaniem klasowym tylko dlatego, że nie był elementem grupy od samego początku.
Następnie pomyśl, jak możesz urozmaicić swój program wychowawczy. Jaki projekt można zrealizować i jak zadbać o dobrą atmosferę wśród uczniów. Życie szkolne w ogromnej mierze zależy od CIEBIE jako nauczyciela/pedagoga/wychowawcy. Mimo że szkoła odpowiada za edukację, to pamiętaj, że dla wielu dzieci środowisko szkolne może być odskocznią od codziennej, szarej rzeczywistości, trudności domowych i nauczyć się w niej nie tylko, kiedy „była bitwa pod Grunwaldem”, ale także co się liczy w życiu, jakie wartości warto przejawiać i jak budować wokół siebie pozytywną przestrzeń.
Zaplanuj zatem przed rozpoczęciem roku szkolnego interesujące wycieczki, rajdy lub wyjazdy, które pozwolą zrealizować wszystkie postawione na początku cele. Dlaczego to istotne? Nie należy zostawiać takich rzeczy na ostatnią chwilę, bo wiele decyzji musisz przedyskutować z Dyrekcją, która je zatwierdzi. Niekiedy jednak możesz mieć dylemat i pustkę w głowie – gdzie szukać inspiracji?
Kalendarz Polonisty na rok szkolny 2023/2024 oraz Kalendarz Kreatywnego Nauczyciela na rok szkolny 2023/2024 to dwie pozycje, które wręcz pokochasz! Co jest w nich takiego wyjątkowego? Oprócz obszernego miejsca na notatki, tabele, plan lekcji i terminarz wszystkich przerw/ferii świątecznych znajdziesz w nich inspirujące i motywujące cytaty czy rocznice urodzin sławnych osób. Każda z tych informacji może stać się podwaliną do uczczenia danego dnia grupowym projektem, wycieczką czy prezentacją.
Powyższe pozycje będą przydatne także dla nauczycieli, którzy nie mają klasy wychowawczej. Przeanalizuj, czy Twoje lekcje przedmiotowe są ciekawe, pasjonujące i pociągające. Jeśli stwierdzisz, że czegoś w nich brakuje, pomyśl, w jaki sposób to zmienić. Lekcje w plenerze lub uwzględniające liczne doświadczenia sprawią, że uczniowie z przyjemnością poznają przedmiot, którego uczysz niemalże od pierwszego dnia szkoły, a Ty na nowo zaczniesz przekazywać swoją wiedzę z radością i entuzjazmem.
Przygotowując się do nowego roku szkolnego, nie zapominaj o samodoskonaleniu, na które nie będziesz mieć czasu w ciągu intensywnego roku. Z myślą o wrześniu zastanów się, czy nie zapisać się na kurs lub szkolenie z danej dziedziny. Może masz trudności, aby opanować nowy system wprowadzania ocen czy obchodzić się z programem komunikacyjnym używanym przez placówkę, w której pracujesz? Liczne firmy oferują proste szkolenia, które usprawnią Twoje funkcjonowanie w elektronicznej przestrzeni.
A może dostrzegasz, że w zakresie pracy z uczniem dyslektycznym (lub zmagającym się z innym zaburzeniem/trudnościami) nastąpiło wiele przełomowych metod dydaktycznych, które podniosą skuteczność Twojego nauczania? Koniecznie się z nimi zapoznaj.
Nauczyciel, podobnie jak lekarz, musi iść cały czas do przodu! Uzupełnianie i pogłębianie wiedzy nie leży tylko w gestii uczniów, ale i nauczycieli. Zawód nauczyciela jest niezwykle wymagający, ale i niesamowity – o czym pisaliśmy w artykule: Z czym wiąże się zawód nauczyciel? – co wymaga szczególnego i dokładnego przygotowania. Jednak dzięki niemu sam zapanujesz nad swoim naturalnym stresem, szybko pokonasz nieprzewidziane trudności w ciągu roku i nie dopuścisz do wypalenia, które często pojawia się w efekcie nieprzygotowania i chaotycznych działań. Zatem weź głęboki wdech, odpręż się i przystąp do działania, które zaowocuje wspaniałym, nowym rokiem szkolnym!
