Czy powtarzanie klasy przez ucznia edukacji wczesnoszkolnej jest możliwe? Okazuje się, że tak, mimo że zdarza się bardzo rzadko. W jaki okolicznościach realizowany jest taki scenariusz? I na co powinien zwrócić uwagę nauczyciel, którego wychowankiem jest uczeń powtarzający klasę?
Okres nauki w klasach I-III można nazwać okresem ochronnym, gdzie dziecko zawsze otrzymuje promocję do kolejnej klasy. Dzieje się tak na podstawie ustawy: art. 44o ust. 1-2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2021 r. poz. 1915 oraz z 2022 r. poz. 585). Nawet jeśli dziecko ma ponad 50% nieobecności, nie oznacza to, że grozi mu brak promocji do kolejnej klasy. Często jednak regulamin szkoły wymaga, by dziecko zdało egzamin klasyfikujący. Kiedy zatem powtarzanie klasy przez ucznia edukacji wczesnoszkolnej może się zdarzyć lub jest konieczne? Dzieje się tak na wniosek wychowawcy lub samych rodziców dziecka, którzy powodowani dobrem ucznia dochodzą do wspólnych wniosków, że więcej korzyści przysporzy powtarzanie programu niż pójście dalej. Na podstawie złożonego wniosku rada pedagogiczna podejmuje decyzję w sprawie promocji do kolejnej klasy. Ale który rodzic chciałby, by jego dziecko powtarzało klasę?
Dla wielu rodziców brak promocji do kolejnej klasy to wstyd i sygnał, że ich dziecko nie należy do najinteligentniejszych. Niestety taki tok myślenia nie tylko jest niezwykle krzywdzący, lecz także wpływa na całe życie ucznia. Powtarzanie 1 klasy szkoły podstawowej może faktycznie być szokujące, ale świadczy o tym, że uczeń musi przezwyciężyć zasadne „niepowodzenia szkolne”, które szybko dostrzeżone i niwelowane nie zahamują całościowego i holistycznego rozwoju dziecka. Mogą do nich należeć:
Niektóre z powyższych może dostrzec logopeda lub inny specjalista poradni psychologiczno-pedagogicznej, do której uczęszcza dziecko. Wówczas na podstawie analizy i indywidualnych potrzeb ucznia, może zalecić, by odroczyć edukację szkolną lub poczekać z promocją do następnej klasy. Dzięki temu dziecko może nadrobić braki, które nie będą mogły się pogłębić na wyższych etapach edukacji, skupić się na wyrównaniu elementów rozwoju, które dotychczas można było uznać za nieharmonijnie.
A ile razy dziecko może powtarzać klasę? Nie ma konkretnych przepisów regulujących tę kwestię, ale jeśli uczeń jest zagrożony ponownym powtarzaniem klasy, warto głębiej wniknąć w jego potrzeby i problemy. Być może niezbędne będzie przeniesienie go do placówki edukacyjnej, w której jego trudności zostaną rozpatrzone pod innym kątem lub będzie wymagać indywidualnego toku nauczania. (Szczególnie jeśli jest to dziecko z niepełnosprawnością w szkole).
Należy jednak pamiętać, że uzasadnienie powtarzania klasy i nowy roku szkolny w tej samej klasie to dopiero początek. W obliczu tego scenariusza kryje się jeszcze wiele innych wątków.
Dziecko, które nie otrzymało promocji do kolejnej klasy jest stygmatyzowane – zarówno przez kolegów w klasie jak i środowisko, w którym się wychowuje. Niezbędne jest zatem wsparcie ze strony WSZYSTKICH nauczycieli/pedagogów placówki oraz rodziców. Mimowolnie uczeń będzie wytykany palcami jako „ten, co nie zdał”, dlatego tu powinni wkroczyć dorośli. Samoocena u dzieci jest zależna od dorosłych, którzy mogą wspieraj jej budowanie, lub podeptać ją w jednej chwili nieprzychylnym spojrzeniem, lub słowem. Uczeń, który powtarza klasę powinien mieć zapewnioną opiekę psychologiczną i emocjonalną ze strony wychowawcy, który zawsze poda mu pomocną dłoń. Jak może to zrobić?
Twoje nastawienie do dziecka jako nauczyciel będzie też miało wpływ na jego motywację. Więcej na ten temat podkreślaliśmy w artykule: Emocje w nauczaniu i ocenianiu: jak skutecznie doceniać postępy uczniów i motywować do dalszych wysiłków?
Nie przekreślaj zatem ucznia, który powtarza rok i nie pozwól na to, by robili to jego rówieśnicy. Być może dzięki Twojej postawie dziecko nie tylko będzie miało solidne postawy do budowania własnej samooceny, lecz także rozwinie skrzydła wymarzonej kariery, pamiętając przy tym ile zawdzięcza swojemu wychowawcy, na samym starcie edukacyjnej drogi!
