Zeszyt nauczyciela Scenariusze zajęć dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną. Zespół Downa

Z publikacji dowiesz się:

• Jak poszerzać światopogląd uczniów z zespołem Downa?
• Jak zachęcić uczniów do wykonywania ćwiczeń?
• Jak elastycznie dostosować prezentowane scenariusze do osobowości i potrzeb ucznia?
• Jak wykorzystać piosenki i wierszyki do przyswojenia podstawowej wiedzy?
• Jak zapewnić dzieciom z zespołem Downa komfort emocjonalny i poczucie bezpieczeństwa podczas zajęć?
• Jak doskonalić umiejętności motoryczne dzieci?
• Jak doskonalić umiejętności mówienia o sobie i przekazywania informacji?
• Jak utrwalić nabytą wiedzę?
• Jak nauczyć uczniów asertywności i wyrażania swojego zdania?
• Jak przygotować ulubione danie?
• Jak tworzyć listę potrzeb, listę zakupów i jak dysponować pieniędzmi?
• Jak przygotować uczniów z zespołem Downa do samodzielnego funkcjonowania w dorosłym życiu?
• Jak korzystać z informacji zawartych w internecie?

Scenariusze nie skupiają się jedynie na „typowej” szkolnej edukacji, a ułatwiają przyswojenie wiedzy codziennej m.in. dlaczego higiena jest ważna, jak zapamiętać części swojego ciała i jak posługiwać się dokumentami tożsamości. Dzięki temu dzieci z zespołem Downa mogą dążyć do samodzielności i komfortowego funkcjonowania w społeczeństwie.

Spis treści

Wstęp 5

Rozdział 1.

Scenariusze zajęć z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym ze szczególnym uwzględnieniem osób z zespołem Downa z klas I–III szkoły podstawowej 7

Scenariusz 1 – Utrwalanie schematu własnego ciała 7

Scenariusz 2 – Witajcie w naszej bajce 11

Scenariusz 3 – Jeden, dwa, trzy – liczysz ty 16

Rozdział 2.

Scenariusze zajęć z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym ze szczególnym uwzględnieniem osób z zespołem Downa z klas IV–VIII szkoły podstawowej 20

Scenariusz 4 – Potrafię prosić o pomoc 20

Scenariusz 5 – Dookoła uczuć 25

Scenariusz 6 – Przyjacielem mym bądź… 29

Rozdział 3.

Scenariusze zajęć z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym ze szczególnym uwzględnieniem osób z zespołem Downa ze szkoły przysposabiającej do pracy, klasy I–III 35

Scenariusz 7 – Podróżuję samodzielnie 35

Scenariusz 8 – Moje dzienne menu 41

Scenariusz 9 – Rozmowa o pracę 46

„Od paluszka maluszka do radości z samodzielności”

Wstęp

Osoby z zespołem Downa najczęściej charakteryzują się niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Takie dzieci znajdują się w polskim systemie edukacji w szkole masowej, integracyjnej czy specjalnej. Ze względu na wieloletnie doświadczenie oraz znajomość specyfiki uczniów z zespołem Downa skupiłam się na scenariuszach skierowanych do uczniów z umiarkowaną lub znaczną niepełnosprawnością intelektualną w klasach w szkołach specjalnych o przeciętnej liczebności 6–8 osób. Przygotowując się do lekcji dla ww. uczniów, należy mieć na uwadze kilka ważnych kwestii.

Mimo że myśląc o nauczaniu, można w pewnym sensie skategoryzować osoby z zespołem Downa, które mają wiele wspólnych cech pod względem możliwości edukacyjnych, predyspozycji intelektualnych czy wrażliwości emocjonalnej, warto jednak podkreślić fakt, że każdy uczeń jest odrębną osobowością posiadającą swoje własne potrzeby, wykazującą różne zainteresowania i pasje, stawiającą nam nauczycielom i terapeutom inne wymagania.

Planując program edukacyjno-terapeutyczny, należy mieć na względzie cztery najistotniejsze obszary, które będą miały przełożenie na w miarę samodzielne funkcjonowanie w przyszłości naszego absolwenta, tj. samoobsługa, uspołecznienie, relacje z rówieśnikami, organizacja czasu wolnego. Warto mieć zawsze na uwadze daleko idące cele – po co ja tego nauczam i jak to wpłynie na przyszłość mojego ucznia z zespołem Downa?

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkole podstawowej z dnia 14 lutego 2017 r. wskazuje przede wszystkim na rozwój kompetencji osobistych, komunikacyjnych i społecznych w kontekście dorosłości i samodzielności. W kolejnych rozdziałach możemy przeczytać, że działania edukacyjne ukierunkowane na zaspokajanie specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych powinny być dostosowane do możliwości psychofizycznych uczniów. Przy ustalaniu kierunków pracy należy uwzględniać indywidualne tempo rozwoju, kompetencje komunikacyjne, zainteresowania, uzdolnienia i mocne strony ucznia. Naturalną bazą rozwoju dziecka jest działanie przez zabawę – tę formę aktywności należy rozwijać i wykorzystywać również na etapie edukacji w szkole.