Rozbudzanie wyobraźni i kreatywność dzieci leży u podstaw całej edukacji. Nauczyciele i rodzice dokładają wszelkich starań, aby zajęcia i lekcje wpływały pobudzająco na uczniów, ale jednocześnie przysparzały im radości i świetnej zabawy. Arteterapia w pracy z dziećmi może spełnić wszystkie te elementy, wystarczy poznać jej wyjątkowy charakter i wprowadzić do zajęciowego harmonogramu.
Czy właściwie jest arteterapia? Mimo że ma wiele obszernych definicji, najprościej ujmując, jest to terapia, z udziałem sztuki, która pozwala na wyrażanie i rozumienie emocji. Podczas zajęć wykorzystuje się taniec, muzykę, plastykę, malowanie, rzeźbienie i wiele innych elementów wchodzących w zakres terminu „artystyczny”.
Arteterapia u dzieci sprzyja nie tylko kreatywności czy budowania złożonych struktur fantazji, lecz także pomaga im radzić sobie z trudnościami i sprzyja pokonywaniu problemów w dorosłym życiu. Oprócz tego może wydobyć ukryty do tej pory talent artystyczny, co sprawi, że dziecko w przyszłości wybierze określony rodzaj kariery zawodowej lub hobby.
Wśród głównych funkcji arteterapii wyróżniamy:
Metody arteterapii powinny być dostosowane do umiejętności lub zainteresowań ucznia. Dzięki takiemu ukierunkowaniu staną się dla niego ciekawe i kojące. A co w wypadku, gdy dziecko nie do końca wie, co je interesuje, albo co sprawiłoby mu radość? Warto je zapoznać z kilkoma metodami, by mogło się rozeznać, która najbardziej do niego przemawia. Jakie metody zajęć mamy do dyspozycji?
Czego można się spodziewać po arteterapii?
Na pewno dzieci są w stanie lepiej wyrażać swoje emocje, pobudzają własną twórczość i mogą zastanawiać się nad swoją przyszłością – co pragną robić lub w jakim kierunku się rozwijać. Nadanie celu nawet we wczesnym etapie rozwoju zapobiegnie frustracji, która może pojawić się podczas schematycznego trybu życia tj. wstawanie - szkoła - lekcje - dom.
Ponadto podczas zajęć następuje socjalizacja, uwrażliwienie na emocje i potrzeby innych co sprzyja nawiązywaniu relacji i przyjaźni. Arteterapia podnosi poczucie własnej wartości i wspiera w rozwijaniu swoich mocnych stron.
Oczywiście, aby osiągnąć jak najlepsze efekty podczas zajęć, należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach arteterapii:
Niektórzy nauczyciele zastanawiają się, jak powinna wyglądać lekcja wychowawcza, by była nie tylko ciekawa dla uczniów, lecz także skupiła się na ich potrzebach lub problemach. Wykorzystanie arteterapii lub jej elementów może być świetnym pomysłem – wszystko jednak zależy od podejścia wychowawcy i jego celu, jaki chce osiągnąć podczas zajęć. Jeśli jednak jest opiekunem/nauczycielem dzieci wieku przedszkolnego dla ułatwienia organizacji zajęć z arteterapii możesz skorzystać z opracowania stworzonego przez profesjonalistów. Arteterapia w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym to zbiór gotowych scenariuszy, które możesz dopasować do wieku podopiecznych i ich umiejętności. Oczywiście będą stanowić również wspaniałe wsparcie dla nauczycieli klas wczesnoszkolnych.
Wykorzystanie różnych form artystycznych sprzyja rozwojowi dzieci autystycznych. Bez względu na rodzaj i poziom zaawansowania zaburzenia, te dzieci mają często trudności z wyrażaniem swoich potrzeb, emocji lub nie są w stanie prawidłowo komunikować się z otoczeniem. Za pomocą arteterapii można im w tym pomóc. Obraz, rzeźba czy energiczny taniec mogą wskazać, co dokładnie odczuwa uczeń w danej chwili, a oprócz tego może stanowić pomost w lepszym rozumieniu samego siebie. Należy jednak pamiętać, aby zajęcia z wykorzystaniem arteterapii nie były prowadzone szablonowo. Każde dziecko jest inne i każdy przypadek autyzmu rządzi się swoimi indywidualnymi cechami. Inaczej powinna wyglądać praca z uczniem z zespołem Aspergera, a inaczej z uczniem, którego zaburzenie jest bardzo zaawansowane i może cechować się brakiem mowy. W jednym przypadku arteterapia z wykorzystaniem śpiewu będzie zasadna, w drugim powinna być dostosowana do umiejętności dziecka.