Adaptacja i integracja dzieci w przedszkolu

Z publikacji dowiesz się:

• Czym jest adaptacja i integracja przedszkolna?
• Jaką rolę odgrywa nauczyciel przedszkolny w całościowej adaptacji dziecka?
• Jak pomóc rodzicom pokonać obawy związane z pójściem dziecka do przedszkola?
• Jak pomóc dziecku w pierwszych dniach przedszkola?
• Jak zdefiniować potrzeby i osobowość dziecka?
• Jak pokonać trudności adaptacyjne w przedszkolu?
• Jak współpracować z rodzicami, by proces adaptacji przebiegł szybko i sprawnie?
• Jakie cechy powinien przejawiać opiekun grupy przedszkolnej?
• Jak zaplanować proces adaptacji przedszkolnej?
• Jak zaangażować dzieci do wspólnej zabawy sprzyjającej integracji i adaptacji?
• Co zrobić, gdy pojawią się trudności integracyjne?

Prócz ogólnych wiadomości i rad, opracowanie zawiera wiele propozycji zajęć grupowych i indywidualnych sprzyjających adaptacji i integracji przedszkolaka z nowym otoczeniem. Każdy scenariusz uwzględnia opis pomocy dydaktycznych, formy zajęć, ilość osób w grupie i cele, jakie ma za zadanie osiągnąć. Jest to niezwykle pomocne dla nauczyciela/ wychowawcy przedszkolnego, który chce zadbać o komfort psychiczno-emocjonalny wszystkich swoich wychowanków i sprawnie prowadzić zajęcia.

Spis treści

I Proces adaptacji dziecka w przedszkolu

• Adaptacja dziecka przychodzącego do przedszkola po raz pierwszy a adaptacja dziecka w kolejnych latach przedszkola 5
• Rola i postawa nauczyciela w adaptacji dziecka w przedszkolu 8
• Jak pomóc rodzicom, których dzieci po raz pierwszy idą do przedszkola? 11
• Jak rozpoznać i pokonać trudności adaptacyjne dziecka w przedszkolu – materiał informacyjny dla nauczycieli 13
• Jakie jest moje dziecko – ankieta dla rodziców 15
• Jak pomóc dziecku w pierwszych dniach przedszkola – materiały informacyjne dla rodziców 16

II Materiały do zajęć adaptacyjnych w przedszkolu

• Scenariusze zajęć adaptacyjnych dla dzieci nowo przyjętych 17
• Scenariusze zajęć dla dzieci starszych 28
• Scenariusz zajęć integracyjnych z udziałem rodziców 35
• Zabawy integracyjne dla dzieci młodszych 38
• Scenariusze zajęć integracyjnych dla dzieci starszych 40

Fragment:

• Czym jest adaptacja?

Adaptacja – to proces uzyskiwania równowagi pomiędzy potrzebami dziecka a nowym otoczeniem, w którym się znalazło. Przed dzieckiem stoi szereg zadań, które musi przejść pomyślnie, by dobrze poczuć się w środowisku. Do zadań tych należy poznanie nowego otoczenia, nauka współdziałania, samodzielności, komunikowania się, a przede wszystkim tego, że ktoś spoza jego najbliższego otoczenia może zaspokajać jego potrzeby. Adaptacja, czyli przystosowanie do nowych warunków, ma miejsce zawsze wtedy, gdy dziecko musi wejść w nowe środowisko. Często dorośli optymistycznie zakładają, że skoro dziecko po początkowych trudnościach przyzwyczaiło się do przedszkola, to stan ten pozostanie niezmienny. Niestety często tak nie jest. Dziecko po dłuższej nieobecności w przedszkolu (związanej z chorobą czy feriami) może mieć trudności z powrotem do przedszkola. Dzieje się tak dlatego, że dziecko inaczej postrzega czas. Po kilku czy kilkunastu dniach poza przedszkolem po prostu zapomina o tym, że tam chodziło, że było fajnie i ciekawie. Znów zaczyna odczuwać lęk separacyjny (czyli lęk przed oddzieleniem się od opiekuna). Adaptacja ma więc miejsce zawsze wtedy, gdy dziecko musi przystosować się do jakichś warunków, z którymi przez pewien czas nie miało kontaktu. Właściwie wszystko, co zaburza poczucie stałości i przewidywalności w życiu dziecka, może powodować trudności w przedszkolnym funkcjonowaniu dziecka, a tym samym wymagać ponownej adaptacji. Główne problemy z akceptacją nowych sytuacji Proces adaptacji do przedszkola jest trudny z wielu względów. Jest to pierwsze tak poważne zadanie stojące przed dzieckiem. Jego przejście utrudnia niedojrzałość dziecka, duża emocjonalność, mała samodzielność oraz trudności w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami. Dla dziecka rozpoczynającego okres przedszkolny najważniejsze są potrzeby fizjologiczne i emocjonalne. Jego układ nerwowy nie jest w pełni dojrzały. Nad procesami hamowania dominują procesy pobudzenia, co powoduje chwiejność emocjonalną oraz zmęczenie. Cechuje je także bogata wyobraźnia.