Rywalizacja dziecięca a emocje

Z publikacji dowiesz się:

• Czym jest rywalizacja?
• Jaka jest różnica pomiędzy rywalizacją a zdrową rywalizacją?
• Dlaczego dorośli podsycają dziecięcą rywalizację i jakie przynosi to rezultaty?
• Jak nauczyć dziecko radzić sobie z porażką i przegraną?
• Jak wspomóc rozwój dziecka, kształtując jego umiejętności społeczne?
• Jak nabyć zdrowych umiejętności współzawodnictwa?
• Jak poczucie bezpieczeństwa wpływa na podejście do rywalizacji?
• Czy to naturalne, że dzieci ze sobą rywalizują?
• Jak nauka rywalizacji wpłynie na dorosłe życie dziecka?

Scenariusze zajęć mają na celu pokazanie dzieciom w formie zabawy ogólnie panujących zasad i reguł społecznych oraz zaznajomienie je z podstawami zdrowej rywalizacji. Dzięki temu łatwiej im będzie unikać niepotrzebnych konfliktów z rówieśnikami i nauczą się wzajemnie motywować do samodoskonalenia.

Scenariusze podzielono według grup wiekowych: 3-latki, 4- latki oraz 5,6-latki. Oczywiście nie stanowią wyłącznej pomocy dydaktycznej dla pedagogów przedszkolnych – ze scenariuszy mogą korzystać rodzice, którzy mają więcej dzieci i pragną nauczyć je współpracy między sobą, niwelując destrukcyjne zachowania społeczne.

Spis treści:

Wstęp. . . 5

Rywalizacja w środowisku dziecka. . . 5

Korzyści wynikające z rywalizacji. . . 6

Dzieci same generują rywalizację. . . 6

Dorośli podsycają rywalizację. . . 6

Konsekwencje rywalizacji podsycanej przez dorosłych. . . 7

Zdrowa rywalizacja. . . 9

Działania, jakie możemy podjąć i o czym należy pamiętać, aby nauczyć przedszkolaki „zdrowej rywalizacji” . . . 10

Baw się i ćwicz z dziećmi. . . 10

Granie w gry planszowe. . . 11

Rywalizacja bez przymusu. . . 11

„Liczę tylko na ciebie” – faworyzowanie postawą zaprzeczającą duchowi zdrowej rywalizacji. . . 12

Konkursy dziecięce – uczą, bawią, nagradzają. . . 13

„Ja zwycięzca” – jak nauczyć dziecko radzić sobie z przegraną?. . . 14

Co zrobić, by nauczyć dziecko przegrywania, radzenia sobie z emocjami związanymi z porażką. . . 15

Scenariusze zajęć dla dzieci 3-letnich. . . 18

Scenariusz zajęć „Zabawy pingwinków”. . . 18

Scenariusz zajęć „Droga do chatki”. . . 22

Scenariusze zajęć dla dzieci 4-letnich. . . 27

Scenariusz zajęć „Zające na łące – zabawy ruchowe”. . . 27

Scenariusz zajęć dla dzieci 4–5-letnich. . . 30

Scenariusz zajęć „Poszukiwacze korali. . . 30

Scenariusze zajęć dla dzieci 5-letnich. . . 34

Scenariusz zajęć „Sportowe harce na zielonej łące”. . . 34

Scenariusz zajęć „Ślimak, ślimak pokaż rogi. Dam ci sera na pierogi. Jak nie sera, to kapusty, od kapusty będziesz tłusty”– gra planszowa oraz zabawy dydaktyczne w oparciu o popularną rymowankę. . . 38

Scenariusze zajęć dla dzieci 6-letnich. . . 41

11.1. Scenariusz zajęć „Zabawy w indiańskiej wiosce” . . . 41

Scenariusz zajęć „Kasztankowa gra” – konstruowanie gry dydaktycznej, zabawy z elementem rywalizacji. . . 45

Scenariusz zajęć „Rakietą w kosmos”. . . 48

1. Wstęp

„Kto pierwszy ten lepszy – woła Karol, wyprzedzając kolegę na przedszkolnym podwórku, i biegnie, nie oglądając się już na nikogo”. „Nie bawię się z tobą! Michalina jest lepsza, rysuje lepiej od ciebie!”. „Jestem najlepszy, znów zwyciężyłem w grze „Poszukiwacze skarbu” – chwali się Marek i czeka na słowa pochwały ze strony taty”.

2. Rywalizacja w środowisku dziecka Z pewnością często słyszymy takie słowa wypowiadane przez przedszkolaki podczas pobytu w przedszkolu. I z pewnością przychodzi nam na myśl pojęcie „rywalizacja”. Zaraz też zastanawiamy się, czy to dobrze, że dzieci ze sobą rywalizują, czy może nie. Jakie emocje im wtedy towarzyszą: pozytywne czy negatywne? Jakie skutki zachowań przynosi dziecięca rywalizacja? Nieustannie przyspieszające tempo życia oraz chęć posiadania dobrodziejstw cywilizacyjnych powodują, że rywalizacja jest niezwykle powszechnym zjawiskiem. Na każdym kroku daje się zauważyć tak zwaną „walkę o swoje”.

W najbliższym dziecku środowisku – w rodzinie – maluch często walczy z rodzeństwem o względy rodziców, mężowi często trudno jest pogodzić się z myślą, że jego żona lepiej zarabia, ktoś chce posiadać lepszy samochód niż kolega. We współczesnym społeczeństwie ludzie pracują często „po godzinach”, aby zdobyć jak najwięcej pieniędzy i zapewnić sobie i bliskim życie w dobrobycie. „W pracy – rywalizacja ze współpracownikami o uznanie szefa, w szkole – rywalizacja z kolegami o lepsze oceny, na studiach – rywalizacja o stypendium i średnią na dyplomie. Na domiar złego wszyscy od małego jesteśmy do kogoś porównywani lub zbyt wiele się od nas wymaga. Dostajemy z klasówki czwórkę, mama pyta: «Dlaczego nie pięć?». Nauczyciel porównuje przedszkolaka z koleżanką, mówiąc: «Widzisz, ona potrafi to zrobić, a ty jak zwykle nie…». W przedszkolu dzieci rywalizują o wszystko, o co rywalizować się da, począwszy od tego, kto pierwszy zje obiad, pomaluje obrazek, kto pierwszy zjedzie ze zjeżdżalni, rzuci do kosza, kto pójdzie w pierwszej parze na spacer, kto poda rękę najsympatyczniejszej koleżance, będzie dyżurnym albo odpowie na pytanie nauczyciela. Przykłady z życia wzięte można mnożyć w nieskończoność. Rywalizacja jest wpisana w nasze życie i często uczymy się jej w zwykłych, codziennych sytuacjach zupełnie nieświadomie” (Dorota Gala, Jestem od Ciebie lepszy! Rywalizacja a współpraca dzieci).