1. Wstęp
Kasia bawi się z mamą. Wspólnie ubierają lalki. Kasia zakłada swojej lalce ulubioną sukienkę w czerwone groszki, a mama swojej lalce niebieski sweterek i spodnie.
– Dlaczego zakładasz jej spodnie?– pyta mamę Kasia.
– Uważam, że tak będzie wyglądała elegancko. Lubię zakładać spodnie.
– Wiesz, mamo, my w przedszkolu z koleżankami to bardzo lubimy sukienki. Tylko Jadzia jest jakaś inna, ona ciągle nosi spodnie, nigdy nie zakłada wstążek i korali. Nawet lalkami się nie bawi. Tylko ciągle klocki, klocki, klocki…, pudełka, klej, nożyczki.
– Widzę, że dokładnie obserwujecie Jadzię i jej zachowanie.
– Tak. I choć nie lubi bawić się lalkami, to – wiesz mamo – ona potrafi zbudować takie fajne budowle. I ma super pomysły, jak je ozdobić. Nikt tak nie potrafi.
– Może zaprosicie ją do waszej zabawy?
– Ale, mówiłam ci, że ona nie bawi się lalkami.
– To poproście, by zbudowała wam duży zamek lub dom dla waszych lalek.
– Super! Może auto albo karetę też nam zbuduje…
Pierwsze kroki dziecka na drodze jego społecznego rozwoju zwykle wiążą się z doświadczaniem różnic. Przebywając w przedszkolu, w grupie, bawiąc się na placu zabaw, towarzysząc mamie w zakupach, zjadając deser w restauracji, dzieci mają możliwość spotykania i obserwacji ludzi o różnym wyglądzie, statusie, prezentujących różne zachowania czy zwyczaje. Najczęściej u naszych najmłodszych przedszkolaków nie zauważamy objawów niechęci i braku zrozumienia dla „odmienności” spotykanych ludzi, co najwyżej zaciekawienie. Zdarza się bardzo często, że w takiej postawie są daleko przed swoimi rodzicami. Dzieci nie rodzą się bowiem z negatywnymi przekonaniami co do różnic. Są ufne, akceptujące i tolerujące. Nie przywiązują wagi do tego, jak kto wygląda, w co jest ubrany, jakie ma zabawki. Dlatego też zanim „nasiąkną” przekonaniami środowiska, w którym będą się wychowywały, warto wesprzeć je w umiejętności akceptacji odmienności.
W dzisiejszym świecie w znacznie większym stopniu niż kiedyś dzieci doświadczają odmienności i różnic. Coraz częściej w przedszkolu obcują w kręgu kolegów z różnych grup etnicznych, religii, kultur, dzieci o różnym statusie materialnym. Na co dzień też spotykają się z odmiennością zachowań swoich kolegów, które mogą się im wydawać dziwne, obce. Z jednej strony będzie to wzbudzało w nich naturalną ciekawość, ale z drugiej może wywołać zdziwienie, rodzić dystans, a nawet odrzucenie. Z reguły jednak nie zdarza się, by „dziwne” dla malucha zachowania kolegi budziły jego niepokój.
