Metody wspomagające regulację emocji. Agresja u dzieci w wieku przedszkolnym

Z publikacji dowiesz się:

• Czym dokładnie jest agresja?
• Jakie są rodzaje agresji?
• Co może być powodem dziecięcej agresji?
• Co potęguje dziecięcą agresję?
• Czym jest autoagresja i jak jej przeciwdziałać?
• Jakie metody wychowawcze stosować, by przeciwdziałać agresji?
• Jak wykorzystać scenariusze zajęć, by hamować zachowania agresywne u dzieci?

Agresja u dzieci w wieku przedszkolnym - skąd się bierze?

Agresywne zachowania wśród dzieci są częste i w pewien sposób naturalne. Stresowe sytuacje, nieumiejętność wyrażania uczuć czy ich niezrozumienie może wywoływać napady agresywnego zachowania. Kluczem jest ich szybkie wygaszanie i pokazywanie, że agresja nie sprzyja osiąganiu celu.

Regulacja emocji u dzieci - scenariusze 

Nauczyciele/pedagodzy i rodzice niejednokrotnie nie wiedzą, jak walczyć z agresją wśród dzieci, gdyż te nie do końca są w stanie pojąć znaczenie szkodliwości społeczno-prawnej swoich nieodpowiednich czynów. Prezentowane scenariusze wprowadzają jednak wiadomości, które dzieci z łatwością przyswoją i zauważą zamienne metody egzekwowania swoich potrzeb.

Scenariusze przeznaczone są dla dzieci wieku przedszkolnego i podzielone zostały według grup wiekowych, dzięki czemu będą dostosowane do poziomu i rozwoju intelektualnego dzieci.

Spis treści:

Źródła występowania oraz formy zachowań agresywnych . . . 5

Agresja u dzieci – skąd się bierze? . . . 6

Problemy interpersonalne jako przyczyna agresji. . . 6

Wpływ sytuacji rodzinnej na rozwój agresji dziecięcej. . . 6

Mass media jako czynnik pobudzający agresję. . . 7

Złość i frustracja jako emocje prowadzące do agresji. . . 7

Agresja dziecięca oraz sposoby przeciwdziałania jej. . . 8

Jak rozmawiać z dzieckiem agresywnym?. . . 10

Autoagresja u dzieci . . . 11

Przyczyny autoagresji u dzieci. . . 11

Sposoby przeciwdziałania zachowaniom autoagresywnym. . . 12

Scenariusze zajęć dla dzieci 3-letnich. . . 13

Scenariusz zajęć „Wycieczka do lasu”. . . 13

Scenariusz zajęć „Wesołe zające” . . . 18

Scenariusze zajęć dla dzieci 4-letnich. . . 23

Scenariusz zajęć „Chodzi lisek koło drogi”. . . 23

Scenariusz zajęć „Pogoda za oknem”. . . 28

Scenariusze zajęć dla dzieci 5-letnich. . . 35

Scenariusz zajęć „Kalendarz pogodowy” . . . 35

Scenariusz zajęć „Tęczowe eksperymenty”. . . 42

Scenariusze zajęć dla dzieci 6-letnich. . . 46

Scenariusz zajęć „Moje marzenia”. . . 46

Scenariusz zajęć „Podróż na wyspę marzeń” . . . 51

Scenariusz zajęć „List w butelce”. . . 55

1. Źródła występowania oraz formy zachowań agresywnych

Agresja to zjawisko wszechobecne w dzisiejszych czasach. Nawet, jeśli nie mamy do czynienia z agresją bezpośrednio, nie jesteśmy ani sprawcami, ani ofiarami przemocy, to coraz częściej możemy usłyszeć o niej w naszym otoczeniu bądź w mediach. W telewizji i internecie oglądamy reklamy, które mają na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu zachowań agresywnych nie tylko wobec ludzi, ale także wobec zwierząt czy przyrody. Agresją nazywamy zachowania, które niezależnie od formy mają na celu wyrządzenie krzywdy drugiej osobie. Joanna Grochulska wyróżnia różne formy zachowań agresywnych: fizyczna – czyli polegająca na tym, że osoba nadużywa własnej siły, by wyrządzić komuś krzywdę (bicie, popychanie, kopanie, szarpanie itp.), zachęca do użycia przemocy fizycznej lub niszczy czyjąś własność, zabiera ją siłą; fizyczna agresja jest najczęściej spotykaną formą u dzieci w wieku przedszkolnym; słowna – opiera się głównie na wyzwiskach, szydzeniu z kogoś, wulgaryzmach związanych z jego osobą bądź jego bliskimi; do agresji słownej zalicza się również nadawanie obraźliwych przezwisk, prowokowanie kłótni; skarżenie – czynne bądź w postaci gróźb; karanie – stosowanie kar cielesnych bądź emocjonalnych;

pochwała agresji – dawanie przyzwolenia na zachowania agresywne poprzez brak reakcji, pobłażanie wobec takich zachowań;

zachowania egoistyczne – czyli takie, w których dana osoba stawia swoje dobro ponad całą resztę.

Od lat naukowcy zajmują się badaniami na temat źródeł występowania zachowań agresywnych i tego, czy mają one charakter wrodzony, czy też nabyty. Część twierdzi, że agresja bywa wrodzona i może mieć na to wpływ podłoże genetyczne danej osoby. Inni są przekonani, że znaczące jest środowisko oraz wychowanie i to ich wpływy są najbardziej znaczące podczas rozwoju agresji już od najmłodszych lat. Istnieją cztery koncepcje, które mówią o tym, że:

agresja jest instynktem naturalnym człowieka, agresja jest efektem frustracji (w sytuacjach problemowych, gdy jednostka nie jest w stanie osiągnąć założonego przez siebie celu, popada we frustrację, która wzmacnia zachowania agresywne), agresja może występować jako popęd nabyty (złość i gniew jako pobudki do agresji),

agresja może stać się nawykiem (zautomatyzowane zachowania, dobrze znane i wyuczone, które z czasem pozbawiają jednostkę kontroli nad nimi).