Zajęcia teatralne i filmowe w przedszkolu

Zarówno teatr, jak i kino, na stałe zadomowiły się w kanonie współczesnej kultury. Właściwie w przypadku niektórych tytułów można już mówić o sztuce. Tym bardziej warto zapoznać z nimi dzieci w wieku przedszkolnym.

W świecie dorosłych spektakl przeplata się często z filmem. Przykładem może być forma użyta w serialu „Miodowe lata”, który kręcony był z udziałem publiczności, a następnie puszczany w telewizji. Nie dziwią więc ci sami aktorzy na deskach teatru i na planie filmowym.

Inaczej sprawa wygląda u przedszkolaków. Trudno byłoby jeszcze wyjaśnić podobieństwo jednej i drugiej formy. Dokonujemy więc pewnego podziału, wyraźnie go zaznaczając.

W jaki sposób możemy wprowadzić teatr na zajęciach w przedszkolu?

Teatrem, najprościej ujmując, nazywamy sztukę, w której aktor lub grupa aktorów odgrywa przed publicznością rozmaite role. Warto jednak postawić sobie pytanie: po co wprowadzać dzieciom w przedszkolu zabawy związane z teatrem? Celem może być między innymi:

  • Uzewnętrznienie swoich przeżyć i emocji,
  • Nauka relacji międzyludzkich,
  • Kształtowanie naturalnej kreatywności dziecka,
  • Rozwijanie mowy: ćwiczenie dykcji oraz siły głosu,
  • Pobudzanie wyobraźni,
  • Spełnianie potrzeb zabawy,
  • Ćwiczenia ruchowe,
  • Pokazanie jednej z form sztuki oraz przygotowanie na odbiór kolejnych.

Mamy do czynienia z mnogością widowisk teatralnych. Dzieci w wieku przedszkolnym zainteresuje z pewnością: musical, teatr cieni, dramatyczny, a także lalkowy.

I tak formy musicalowej, czyli teatru muzycznego, możemy użyć podczas nauki piosenek, szczególnie tych „z podziałem na role”. Wbrew pozorom, przedstawienie z muzyką jest często znane dzieciom, między innymi z utworów Disney’a.

Teatr cieni wydaje się trudny do pokazania. Barierą może stać się czas zajęć przedszkolnych: odbywają się one raczej wtedy, gdy na dworze jest jasno. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by w pochmurny dzień zasłonić okna, a następnie za pomocą rozmaitych szablonów lub własnych rąk stworzyć niesamowitą opowieść na ścianie.  

Teatr dramatyczny należy do żywych aktorów. Ta forma przyda się do odgrywania scenek, w których dzieci pokazują, jak w danej sytuacji należy się zachować, a także do ćwiczenia dialogu lub uzewnętrzniania emocji.

Najczęściej jednak w przedszkolu porusza się temat teatru lalkowego. Można tu tak naprawdę zrealizować scenariusz tygodniowy. Najpierw dzieci wykonują pacynki z: warzyw, wycinanek, kartonu lub szmatek. Konstrukcja sceny nie jest trudna – pokazujemy przedszkolakom, że wystarczą dwa krzesła oraz kawałek prześcieradła albo płachty. Następnie ćwiczymy przedstawienie.

O czym należy pamiętać ćwicząc formy teatralne?

Nietrudno przeprowadzić ciekawe zajęcia teatralne – w sposób naturalny interesują one dziecko, zapraszając do włączenia się w kreatywną i uczącą zabawę. Pamiętajmy jednak, by prawidłowo dopasować formę do wieku przedszkolaka. Ewentualna pantomima mogłaby stać się niezrozumiała, szczególnie dla trzylatka.

Zanim zaczniemy „próby”, przeanalizujmy treść przedstawienia. Jakie niesie ze sobą wartości? Czy na pewno temat zgadza się z celami ogólnymi i szczegółowymi zajęć?

Weźmy także pod uwagę umiejętności oraz indywidualne cechy przedszkolaków. Jeśli mamy w grupie dzieci ciche i spokojne, może być nam trudno zaangażować je w dramat, szczególnie na początku. Lepiej zacząć od krótkich form, które nie wymagają ekspresji całego ciała – takich jak teatrzyk cieni.
 


Film w przedszkolu

Wszelkie ekranizacje są w przedszkolu sprawą kontrowersyjną. Rekomendacje Światowej Organizacji zdrowia jasno mówią, że dzieci do 3 roku życia nie powinny oglądać telewizji w ogóle, przedszkolaki natomiast mogą spędzać przed ekranem maksymalnie godzinę dziennie. Podobne zalecenia wydała Amerykańska Akademia Pediatryczna. Te rekomendacje i tak zostały „złagodzone” - jeszcze niedawno wskazywano pół godziny dziennie. Są też rodzice, którzy absolutnie nie życzą sobie „bajek w przedszkolu”.

Mimo to kwestia filmu, a także pojęć z nim związanych jest poruszana w podręcznikach metodycznych. Warto więc przy okazji omawiania tematu rozważyć z dziećmi sferę wartościowych programów.

I tu kłania się praktyka! W dobie smartfonów i przenośnych kamer kręcenie filmów nigdy jeszcze nie było tak łatwe. Może więc zostawić pojęcia na potem i spróbować nakręcić z dziećmi film przyrodniczy? Takie zajęcia łączą w sobie:

  • Edukację ruchową – gdyż w celu nakręcenia programu wybieramy się na spacer,
  • Edukację przyrodniczą – dzieci wypatrują okoliczności przyrody warte uwiecznienia.

Oczywiście nie ma co oczekiwać, że razem z przedszkolakami nakręcimy jaszczurkę, którą widzieliśmy dosłownie przez dwie sekundy. Na filmie uwiecznimy jednak: szumiący strumyk, rodzaje liści, niektóre ptaki, a także zwierzęta gospodarskie i domowe.

Potem oczywiście oglądamy wytwory kreatywnej pracy dzieci w przedszkolnej sali.
 


Wspieranie się filmem

Film jak najbardziej może być narzędziem naszej pracy. Jeśli jednak korzystamy z niego podczas zajęć, musimy pamiętać, by nie robić tego zbyt często. Miejmy na uwadze, że dzieci w przedszkolu nie posiadają jeszcze umiejętności odróżniania fikcji od rzeczywistości! Dlatego za każdym razem przeanalizujmy posiadany materiał pod kątem ewentualnej przemocy oraz innych czynników, które mogłyby zaburzyć rozwój dziecka.

Odpowiednio dobrana ekranizacja pomaga przedszkolakowi poznać świat i sprzyja rozwijaniu przez niego zainteresowań. Warto jednak nie zostawiać pociech samych po seansie i dokładnie omówić nasze wrażenia oraz postawy prezentowane w filmie.