Ćwiczenia dla dzieci rozwijające uważność

Z publikacji dowiesz się:

• Czym jest uważność i jakie są jej najważniejsze aspekty?
• Jakie znaczenie ma odpuszczanie i akceptacja w praktyce uważności?
• Jakie mogą być przyczyny nieuważności dziecka podczas nauki?
• Jak nieuważność wpływa na nasze funkcjonowanie?
• Dlaczego warto regularnie praktykować uważność?
• Jak złagodzić napięcie emocjonalne u dziecka?
• Jak nauczyć dzieci samoregulacji poprzez zabawę?

Regularna praktyka uważności łagodzi stres, niepokój i lęk. Pomaga zwiększyć koncentrację, lepiej spać i rozpoznawać doświadczane stany emocjonalne. Dzięki temu dzieci uczą się rozwiązywać problemy oraz ćwiczą jak lepiej komunikować się z innymi.

Karty pracy adresowane są do uczniów edukacji wczesnoszkolnej. Do każdego zestawu ćwiczeń należy wcześniej przygotować: przybory do pisania, kredki oraz skopiowane karty dla każdego dziecka. Karty pracy podzielone są tematycznie. Ćwiczenia zostały ułożone w takiej kolejności, aby zadania łatwiejsze i trudniejsze przeplatały się ze sobą. Mogą być stosowane jako materiał utrwalający wiadomości z edukacji polonistycznej i matematycznej w klasach I–III szkoły podstawowej.

Spis treści

Wstęp 5

Percepcja czyli postrzeganie 6

Odpuszczanie, czyli nieprzywiązywanie się 6

Akceptacja 6

Chwila obecna 7

Przyczyny nieuważności 7

Najczęstsze symptomy 7

Wybrane zasady pracy z dzieckiem 8

Wskazówki przydatne do pracy z dzieckiem 9

Przykłady ćwiczeń 9

Rozwiązania 12

Arbuz 14

Ananas 19

Gruszka 24

Agrest 29

Poziomka 34

Bajka o strachu 39

Wstęp

Uważność – to stan umysłu osiągany poprzez skupienie uwagi na chwili obecnej, przy równoczesnym łagodnym przyjmowaniu i akceptowaniu emocji, myśli i wrażeń zmysłowych. Używany jest jako technika terapeutyczna. „Uważność można zdefiniować w prosty sposób, a mianowicie jako dyscyplinę umysłową zajmującą się ćwiczeniem uwagi.

Są też inne aspekty uważności, a wśród nich:

• wykorzystywanie zmysłów, na których będzie skupiony trening uwagi,

• angażowanie umysłu w chwilę obecną,

• dbanie o samokontrolę poprzez nieprzywiązywanie się do doświadczeń ulotnych, takich jak myśli, uczucia i doznania,

• nastawienie pełne otwartości i akceptacji, bycie nieosądzającym w stosunku do doznań ulotnych,

• kultywowanie równowagi wewnętrznej i spokoju poprzez niereagowanie lub ograniczenie reakcji na doznania z chwili na chwilę”.

Odpowiednikiem słowa „uważność” jest „sati”, które oznacza rodzaj aktywności, którą można opisać jedynie poprzez jej aspekty. Oto kilka z nich:

• Uważność jest lustrem umysłu, które odbija bez żadnych deformacji aktualne wydarzenia.

• Jest zdolnością umysłu do bezstronnej, akceptującej obserwacji, wolnej od osądzania, a tym bardziej potępiania czegokolwiek.

• Jest czujnością, która postrzega wszelkie doświadczenia, myśli i uczucia jako równe. Nie powoduje lgnięcia do przyjemności ani uciekania od nieprzyjemności.

• Jest obserwacją wolną od analizy, refleksji i porównywania czy etykietowania.

• Powstrzymuje nas od egoistycznych odniesień do siebie, swojego „ja”, od dodawania lub odejmowania czegokolwiek od tego doświadczenia.

• Jest świadomością bez celu, nie kieruje wysiłku w stronę jakichkolwiek rezultatów czy dokonań.

• Uważność jest obserwacją uczestniczącą. Uważna osoba jest równocześnie uczestnikiem i obserwatorem. Jest obiektywna, ale nie jest odseparowana czy nieczuła.

W uważności istnieją trzy podstawowe aspekty, które opisują jej specyfikę:

• przypomina o tym, co powinniśmy robić,

• widzi rzeczy takimi, jakie są naprawdę,

• widzi głęboką naturę wszystkich zjawisk”.

W literaturze wymienia się także cztery aspekty uważności, takie jak:

• percepcja,

• odpuszczanie,

• akceptacja,

• chwila obecna.