Scenariusze logopedyczne do pracy z osobami dorosłymi

Z publikacji dowiesz się:

• Jak wykorzystać rozbudowane scenariusze zajęć logopedycznych z zakresu terapii sygmatyzmu, rotacyzmu i jąkania u osób dorosłych, wraz z atrakcyjnymi i praktycznymi kartami pracy?
• Jak inspirująco przeprowadzić zajęcia wykorzystując praktyczny materiał?
• W jaki sposób właściwie określić etapy oraz cele pracy z pacjentami?
• Jakie są etapy postępowania terapeutycznego i zalecane ćwiczenia?
• Jaki pakiet pomysłów na ćwiczenia i zadania oraz wskazówki do prowadzenia terapii wykorzystać?
• Jakie praktyczne rozwiązania, gotowe do wykorzystania podczas terapii osób dorosłych zastosować?
• Jak zainspirować się obszernymi scenariuszami zajęć z pakietem ćwiczeń, opracowanymi przez specjalistów, aby ułatwić codzienną pracę logopedów?
• W jaki sposób uatrakcyjnić zajęcia, dzięki rozbudowanym kartom pracy?
• Jakie materiały możesz zalecić podopiecznemu do pracy samodzielnej?

Ponadto każdy rozdział zawiera szeroko opisane wprowadzenie, co pozwala w pełni skupić się na danym zagadnieniu. Podczas opisywanych ćwiczeń przedstawiono cel terapii, umiejętności, jakie powinien zdobyć pacjent oraz przewidywany czas terapii. Dzięki temu terapeuta może dokładnie analizować postępy pacjenta i skupić się na ewentualnych problematycznych elementach wymowy.  

Spis treści:

1. Sygmatyzm — wprowadzenie… 5

1.1. Terapia sygmatyzmu właściwego szeregu syczącego — plan pracy… 8

1.2. Scenariusz 1: Przebieg terapii sygmatyzmu właściwego szeregu syczącego… 9

1.3. Scenariusz 2: Terapia sygmatyzmu właściwego szeregu syczącego… 17

1.4. Scenariusz 3: Utrwalanie głoski [s] w wyrazach w różnych pozycjach i sąsiedztwach fonetycznych… 25

2. Rotacyzm — wprowadzenie… 35

2.1. Terapia rotacyzmu właściwego — plan pracy… 39

2.2. Scenariusz 1: Terapia rotacyzmu właściwego… 41

2.3. Scenariusz 2: Terapia rotacyzmu właściwego… 48

2.4. Scenariusz 3: Utrwalanie prawidłowej artykulacji głoski [r] w sąsiedztwie głosek [t] i [d]... 54

3. Jąkanie — wprowadzenie… 66

3.1. Terapia dotycząca jąkania — plan pracy… 69

3.2. Karta pacjenta z niepłynnością mówienia… 70

3.3. Scenariusz 1: Terapia dotycząca jąkania… 73

3.4. Scenariusz 2: Terapia jąkania… 79

3.5. Scenariusz 3: Zwalnianie i upłynnianie tempa mowy… 89

3.6. Materiał do pracy samodzielnej… 94

Postępowanie terapeutyczne w przypadku sygmatyzmu obejmuje trzy etapy. Etap pierwszy – wstępny, obejmuje wnikliwe zbadanie mowy i wymowy pacjenta. Taka diagnoza logopedyczna powinna obejmować ocenę czynności nadawania i rozumienia mowy, budowy narządów artykulacyjnych, artykulacji, kinestezji artykulacyjnej, sposobu połykania, oddychania, lateralizacji, słuchu fizycznego i fonematycznego oraz umiejętności czytania i pisania. Do pełnej diagnozy logopedycznej niezbędne jest również przeprowadzenie wywiadu z rodzicami dziecka. Wywiad powinien zawierać pytania dotyczące środowiska rodzinnego, biologicznych warunków rozwoju, mowy dziecka w okresie płodowym, warunków rozwoju w okresie okołoporodowym, warunków rozwoju wczesnego dzieciństwa, informacji na temat aktualnego stanu zdrowia dziecka oraz informacji o rozwoju psychoruchowym dziecka w kolejnych okresach jego życia. Czasami logopedzi rozpoczynają diagnozowanie od obserwacji dziecka, która polega na postrzeganiu, gromadzeniu i interpretowaniu danych gromadzonych przez osobę badającą. Obserwacji podlegać powinny zarówno zachowania werbalne dziecka, jak również zachowania niewerbalne – mimika, gesty, ruchy całego ciała, towarzyszące mówieniu. W przypadku diagnozy wymowy ważna jest obserwacja wszystkich zachowań dziecka w sytuacji komfortowej, która pozwoli logopedzie zaobserwować spontaniczne wypowiedzi dziecka. Można wykorzystać w tym celu nagrania mowy dziecka wykonane wcześniej w domu, przez rodzica.

Etap drugi terapii jest etapem przygotowawczym, obejmującym przeprowadzenie ćwiczeń narządów mowy, prawidłowego połykania i oddychania oraz, ewentualnie, ćwiczeń relaksacyjnych i obniżających nadmierne napięcie emocjonalne. Ćwiczenia narządów mowy w terapii zaburzonych głosek detalizowanych powinny obejmować specjalnie dobrane ćwiczenia mięśni języka i warg.