Mutyzm wybiórczy jest zaburzeniem lękowym, specyficzną fobią dotyczącą mówienia i bycia słyszanym. Fobię należy przepracować małymi krokami. Terapia polega na wykorzystaniu technik behawioralnych i stopniowym pokonywaniu lęków dziecka, oswajaniu go z trudnymi dla niego sytuacjami w jego własnym tempie.
Czego dowiesz się z publikacji?
- Jakie są przyczyny mutyzmu wybiórczego i jakie czynniki go podtrzymują?
Poznasz trzy główne grupy czynników wpływających na rozwój tego zaburzenia: predysponujące (np. uwarunkowania genetyczne, perfekcjonizm, lęk separacyjny), wywołujące (np. stresujące sytuacje, nieznane środowisko) oraz podtrzymujące (np. presja na mówienie, błędne reakcje otoczenia). Dzięki temu będziesz mógł zrozumieć, skąd bierze się problem i jak najlepiej go rozwiązać.
Jak rozpoznać objawy mutyzmu wybiórczego?
Dowiesz się, jakie sygnały mogą wskazywać na to, że dziecko zmaga się z mutyzmem wybiórczym – np. unikanie kontaktu wzrokowego, brak ekspresji emocjonalnej w miejscach publicznych, mówienie tylko do wybranych osób, trudność w używaniu zwrotów grzecznościowych czy sztywna postawa ciała.
- Jak skutecznie wspierać dziecko w codziennych sytuacjach?
Poznasz sposoby na stworzenie wspierającego środowiska, które pomoże dziecku czuć się bezpiecznie i stopniowo przełamywać lęk przed mówieniem. Dowiesz się, jak ważna jest cierpliwość, akceptacja i brak presji na natychmiastowe zmiany.
- Jakie techniki i ćwiczenia pomagają stopniowo przezwyciężać lęk przed mówieniem?
Otrzymasz gotowe strategie i ćwiczenia, które pozwolą dziecku stopniowo oswajać się z mówieniem, m.in. technikę „sliding-in”, trening stopniowej ekspozycji, gry i zabawy wspierające komunikację, ćwiczenia budujące pewność siebie oraz sposoby na przełamywanie bariery milczenia w nowym otoczeniu.
- Jakie błędy popełniają dorośli i jak ich unikać?
Zrozumiesz, dlaczego niektóre dobrze intencjonalne działania mogą pogłębiać problem, np. wywieranie presji na dziecko, porównywanie go do innych, przypisywanie etykiet typu „niemówiący”, brak odpowiedniego dostosowania sytuacji w szkole czy przedszkolu.
- Jakie są etapy terapii mutyzmu wybiórczego?
Poznasz strukturę skutecznego postępowania terapeutycznego – od diagnozy, poprzez obniżenie lęku, edukację otoczenia, pracę z koordynatorem w placówce, aż po generalizację mowy, czyli stopniowe zwiększanie liczby osób i miejsc, w których dziecko swobodnie mówi.
- Jak rozmawiać z dzieckiem, aby czuło się bezpieczne i wspierane?
Nauczysz się, jak rozmawiać z dzieckiem w sposób, który pomoże mu stopniowo przezwyciężyć lęk. Otrzymasz konkretne przykłady zdań, które warto stosować, aby wspierać jego rozwój, a jednocześnie nie wywoływać dodatkowego stresu.
- Jak dostosować środowisko szkolne i przedszkolne do potrzeb dziecka?
Dowiesz się, jak nauczyciele mogą wspierać dziecko w placówce edukacyjnej, jakie metody pracy pomagają w budowaniu relacji z rówieśnikami oraz jak unikać sytuacji, które mogą wywoływać dodatkowy stres.
Dla kogo?
- Dla rodziców – jeśli Twoje dziecko zmaga się z mutyzmem wybiórczym, ten zestaw ćwiczeń pomoże Ci je wesprzeć.
- Dla nauczycieli i terapeutów – materiały zawierają praktyczne strategie, które można wdrożyć w pracy z dziećmi na co dzień.
- Dla psychologów i pedagogów – skuteczne metody pracy, które wspierają terapię mutyzmu wybiórczego.
Dlaczego warto?
- Opracowane przez ekspertów ćwiczenia pomagają dziecku stopniowo oswajać się z mówieniem w trudnych sytuacjach.
- Zawierają konkretne techniki behawioralne, które zmniejszają lęk i budują pewność siebie.
- Pokazują, jak unikać presji i błędów, które mogą nasilać problem.
- Uczą, jak w sposób bezpieczny i skuteczny wspierać dziecko w pokonywaniu trudności.
Ćwiczenia przedstawione w opracowniu mogą być stosowane zarówno w pracy indywidualnej, jak i grupowej podczas zajęć wyrównawczych, korekcyjno-kompensacyjnych, świetlicowych, w szkole oraz w domu.
Karty pracy adresowane są do uczniów klas I–III szkoły podstawowej. Do każdego zestawu ćwiczeń należy wcześniej przygotować: encyklopedię, przybory do pisania, kredki oraz skopiowane karty dla każdego dziecka. Karty pracy podzielone są tematycznie. Ćwiczenia zostały ułożone w takiej kolejności, aby zadania łatwiejsze i trudniejsze przeplatały się ze sobą.
Opisane formy pomocy i wsparcia dla dzieci z MW przyniosą oczekiwany efekt tylko wtedy, gdy będą systematycznie stosowane.
