(Z)rozumienie to podstawa

Opisywane ćwiczenia pomagają ćwiczyć umiejętności analizowania tekstu oraz prawidłowe formułowanie odpowiedzi. Pola na nie przeznaczone są zróżnicowanej wielkości, dając tym samym sygnał maturzyście, jak bardzo może rozwinąć argumentację oraz wnioski swojej pisemnej wypowiedzi.

Dodatkowo przy niektórych pytaniach uwzględniono punktację, która wskaże uczniowi ewentualne braki, swojej dedukcji lub innych elementów konstruujących wypowiedź. Zróżnicowane tematy i formy literackie znacznie uatrakcyjniają odbiór treści, a także przygotowują ucznia na każdy prawdopodobny scenariusz, jaki może pojawić się na egzaminie dojrzałości.

Nauczyciele, wychowawcy i pedagodzy korzystając z ćwiczeń jako narzędzia przygotowującego uczniów do jednego z najważniejszych egzaminów w życiu, z pewnością docenią jakość i formę opracowania, która tworzy spójną całość przygotowaną w 2023 roku. Korzystanie z najnowszych pomocy dydaktycznych nie tylko wspiera unikania rutyny nauczania, ale ułatwia nauczycielom nadążanie i wprowadzanie do procesu edukacyjnego najnowszych wytycznych ustalonych przez Ministerstwo Edukacji.

Spis treści:

ZESTAW PIERWSZY „ŻYWIOŁY”... 3

„Antyk, czyli żywioł tradycji” ... 3

„Żywioły dla duszy” .... 6

ZESTAW DRUGI „WSPÓŁCZESNE KATHARSIS”... 10

„Gry bez happy endu” (fragm.)... 10

„Łzy w kinie”, S. Barańczak... 13

ZESTAW TRZECI „POWIEŚCIĄ MALOWANE” ... 16

„Powieść jako forma sztuki” (fragm.), A. Sural... 16

„Radość pisania”, W. Szymborska... 19

ZESTAW CZWARTY „KUCHENNE REWOLUCJE”... 22

„Powiedz mi, co jesz, a powiem ci, jakie masz poglądy” (fragm.), M. Kucia... 22

„Żona modna” (fragm.), I. Krasicki... 25

1. Zestaw pierwszy „Żywioły”

„Antyk, czyli żywioł tradycji”

Na początku był Homer. Do uniwersalnych w swej wymowie dzieł epickich tego arcypoety nawiązują po dzień dzisiejszy twórcy tekstów kultury. Wergiliusz – spadkobierca Homera i największy starożytny czarodziej słowa – włożył w usta Jowisza – króla bogów i ludzi – proroctwo dotyczące Rzymian:

„Im w przestrzeni i w czasie żadnej granicy nie kładę, bezkresne dałem panowanie”.

Gdy autor Eneidy pisał te słowa, mapa polityczna świata rysowała się przejrzyście – imperium rzymskie obejmowało cały niemal ówczesny świat cywilizacji i kultury, świat – dodajmy – połączony siecią doskonałych dróg sprzyjających podróżom i wymianie informacji.

Upadło rzymskie imperium, a odkrycia geograficzne i wynalazki zmieniły nasze życie codzienne. Różnimy się od starożytnych ubiorem, wszak oni nie znali nawet guzików, książka nie ma już kształtu zwoju, inne jest nasze menu, dziś nie dodaje się do potraw cuchnącego sosu ze sfermentowanych ryb – przysmaku dawnych Rzymian – a w diecie śródziemnomorskiej królują nieznane w czasach antycznych pomidory. A przecież trudno wyobrazić sobie kuchnię włoską bez pizzy z sosem pomidorowym. Wszelako cytowane wyżej słowa rzymskiego wieszcza okazały się prorocze. Zrodzona w starożytnej Italii idea państwa obecna jest dziś w nowoczesnych systemach politycznych, a prawo rzymskie należy do największych osiągnięć cywilizacyjnych. Powszechnie dziś akceptowana postawa ideowo ‑etyczna opiera się nie tylko na wzorach biblijnych, lecz także na wątkach myślowych zaczerpniętych z kręgu cywilizacji starożytnej.

Sztuka antyczna w swej rzymskiej, dojrzałej postaci przez długie lata kształtowała upodobania estetyczne, a nowe konstrukcje – dosłownie i w przenośni – powstawały na pradawnych podwalinach. Jak zauważył Zbigniew Herbert, „nic (...) wymowniej nie świadczy o trwałości dzieł ludzkich i dialogu cywilizacji niż spotkany nagle i nieopisany w przewodnikach renesansowy dom zbudowany z rzymskich kamieni z gotycką rzeźbą nad portalem”.