Czytanie i pisanie to nie tylko umiejętności przydatne w szkole czy pracy. To możliwość poznawania najpiękniejszych historii, powieści, zdobywanie nieograniczonych pokładów wiedzy i możliwość przelania na papier własnych myśli, czy spostrzeżeń. By jednak móc skorzystać z tego całościowego dobrodziejstwa niezbędne są solidne podstawy, które zdobywa się w okresie wczesnoszkolnym. Jak zatem pomóc dziecku szlifować te istotne umiejętności?
Witam serdecznie :) Syn ma problemy z pisaniem, ale nie chce czytać, bo mówi, że to nudne. Próbowaliśmy z mężem go zachęcać, podsuwać książki dostosowane do jego wieku np. Harrego Pottera (obydwoje z mężem mamy całą serię na półce) ale uparł się i nie chce. Już sama nie wiem jak dotrzeć do niego. Proszę o poradę.
Śmiało można powiedzieć, że nauka czytania i pisania nie jest procesem w pełni zakończonym. Jak to możliwe? Są to umiejętności, które zawsze można ulepszyć. Dzieci są doskonałym tego przykładem. Najpierw uczą się alfabetu, później składania sylab i zdań, a im więcej ćwiczą, tym płynniej wychodzi im czytanie lub mogą pochwalić się ładniejszym pismem. By jednak dążyły do samodoskonalenia, trzeba im w tym pomóc. Skupmy się w pierwszej kolejności na czytaniu.
Nie ma co ukrywać, że nie każdy rodzi się z pasją do czytania. Czytanie niejednokrotnie trzeba polubić, a droga do tego głównie usłana jest samozaparciem. Dlaczego jednak jest to takie ważne? Bo tylko tak można ćwiczyć płynność i dykcję podczas czytania, która przełoży się całościowo na prawidłowe rozumienie tekstu. By zatem wspomóc naukę czytania dziecka, warto w pierwszej kolejności wprowadzić kilka wskazówek:
Mając w pamięci wymienione wcześniej wątki wspomagające i „reklamujące” czytanie, możemy skupić się na konkretnych ćwiczeniach technicznych.
Czytanie na głos – czytanie na głos wpływa korzystnie na koncentrację, dobór tonu głosu, pobudza pamięć słuchową i wyobraźnie. By to ułatwić, możemy czytać z dzieckiem na zmianę. Na przykład poproś dziecko, by odczytało na głos jeden akapit. Następnie odczytaj swój przydzielony tekst, prezentując odpowiedni ton, dykcję i rytm czytania.
A co jeśli uczeń w czasie tego ćwiczenia miał trudności z czytaniem swojego akapitu? Nie przerywaj i nie poprawiaj go w trakcie czytania, nawet jeśli przekręciło słowa. Dopiero gdy skończy, zapytaj, czy w pełni zrozumiało tekst, po czym możesz wskazać mu, gdzie popełnił błąd i poprosić o ponowne przeczytanie tekstu.
Innym sposobem czytania na głos jest podział na dialogi. To nie tylko rozwija, ale i ożywia czytanie. Dziecko skupia się mocno na tekście, by móc w odpowiednim momencie wejść w swoją dialogową rolę, ćwicząc zmienną tonację głosu i charakter wypowiedzi.
Jeśli jednak uczeń ma duże braki w czytaniu lub nie radzi sobie zbyt dobrze w czytaniu na głos, możecie przeczytać ten sam tekst w parach, jednocześnie. Uczeń czyta głośno, a nauczyciel lub rodzic ciszej głosem nadając jednocześnie tempo. Gdy czytanie dziecka ulega poprawie, osoba dorosła może bardziej ściszyć głos lub przejść do szeptu.
Czytanie z audiobookiem – czytanie z audiobookiem przypomina trochę czytanie w parach z tą różnicą, że uczeń czyta „w myślach”, śledząc tekst czytany przez nagranego narratora. Dziecko może wyraźnie zobaczyć, gdzie należy postawić dłuższe pauzy, zwraca uwagę na interpunkcję i ton tekstu, co znacznie przyspiesza jego naukę czytania.
Czytanie zróżnicowanego tekstu – istotne w doskonaleniu czytania jest czytanie zróżnicowanego tekstu. Postaraj się za każdym skupić na czymś innym. Jeśli na jednych zajęciach czytaliście krótkie opowiadania, na następnej lekcji uwzględnij wierszyki. Dlaczego? Dziecko nauczy się dostosowywać do tekstu. Jako dorośli wiemy, że nie każdy tekst należy czytać w takiej samej formie, ale dziecko musi się tego nauczyć w praktyce. Poza tym, pod względem logopedycznym, będzie doskonaliło giętkość języka.
Nauka pisania jest tak samo ważna jak umiejętność czytania, ale podstawowym problemem może okazać się graficzny wygląd pisma. Krzywe, koślawe, niezbyt wyraźne litery są normą przy pierwszych pisarskich próbach, ale należy dążyć do starannego, przejrzystego pisma. Ale tak jak w przypadku czytania, nim zabierzemy się za konkretne ćwiczenia, zadbaj jako rodzić lub nauczyciel o kilka szczegółów:
Chcesz wiedzieć więcej? Sprawdź artykuł: Kolorowe eksperymenty naukowe
Ćwiczenia poprawiające naukę pisania
Pisanie po śladzie – pisanie po wzorze liter lub całego słowa nie tylko wymusza prawidłową pracę nadgarstka, ale pobudza pamięć kaligraficzną. Dziecko uczy się prawidłowej długości, wielkości i stylu liter, a powtarzając to wielokrotnie, łatwiej i szybciej nauczy się estetycznego pisania, bez dodatków wspomagających.
Konsekwencja – niejednokrotnie podczas pisania liter zawierających znak diakrytyczny (kropka lub kreseczka np. ź, ż) dzieci mają tendencje do umieszczania go na samym końcu po napisaniu konkretnego słowa lub zdania. Takie uzupełnienie wydaje się drobnostką, ale należy uczyć dziecko, by stawiało od razu znak diakrytyczny. Dzięki temu szkoli swoją wrażliwość ortograficzną i nie będzie miało tendencji do „niedbałego” pisma. Możesz zatem postarać się ułożyć serię dyktand, które będą bogate w słowa zawierające litery, na które składa się znak diakrytyczny.
Karty graficzne – jeśli uczeń myli litery, ma tendencje do ich przestawiania, przygotuj rysunki lub karty graficzne, które w zabawny sposób przedstawiają daną literkę i ułatwią dziecku jej zapamiętanie. Na przykład możesz przygotować rysunek gdzie literka R, trzyma za rękę literkę Z, tworząc razem RZ. Dzięki temu dziecko zapamięta dokładnie jej wygląd i przestawnie liter (ZR) nie będzie miało tu miejsca.
Pomoc w nauce czytania i pisania powinna być kompleksowa i dostosowana do problemu ucznia. Dzięki temu szybko pokona napotkane i naturalne trudności, co znacznie ułatwi mu późniejszą edukację.
