Jak wspierać rozwój przedszkolaka? Dysharmonia rozwojowa u dzieci w wieku przedszkolnym

Z publikacji dowiesz się:

• Czym jest dysharmonia?
• Jak powinien wyglądać przebieg rozwojowy dziecka?
• Jak wspierać dziecko w rozwoju?
• Jakie objawy alarmują o dysharmonii?
• Jak kształtować motorykę?
• Jak kształtować empatię?
• Jak wspierać rozumienie emocji?
• Jak przejawiać tolerancję?
• Jak rozwijać u przedszkolaka zmysły wzroku i słuchu?
• Jak współpracować w grupie?
• Jak kształtować grafomotorykę?
• Jak rozwijać ekspresję twórczą dziecka?
• Jak wspierać koncentrację i skupianie uwagi u przedszkolaka?
• Jak identyfikować własne umiejętności?
• Jak nauczyć dzieci dążenia do celu i pokonywania trudności rozwojowych?

Dysharmonia sprawia, że dzieci powinny otrzymać kompleksowe wsparcie edukacyjno-rozwojowe, dlatego proponowane scenariusze nie są sztywno ukierunkowane tylko na jeden problem. Obejmują wielowątkowy rozwój, co dodatkowo podnosi atrakcyjność samych zajęć i pomagają wyrównać różnice pomiędzy etapami rozwojowymi. Gry, bajki, wierszyki i liczne ilustracje angażują wszystkie dziecięce zmysły, a dodatkowo zakres zajęć został podzielony według grup wiekowych, by nauczyciel przedszkolny mógł elastycznie dostosowywać ćwiczenia do rozwoju intelektualnego podopiecznych.

Spis treści:

Wstęp. . . 5

Ogólne aspekty rozwoju dziecka. . . 5

Zmiany w rozwoju dziecka. . . 7

Etapy rozwoju i zadania rozwojowe. . . 8

Dysharmonia w rozwoju. . . 10

Jak skutecznie wspierać dziecko w rozwoju?. . . 13

Literatura. . . 14

Scenariusze zajęć dla dzieci 3-letnich. . . 17

6.1. Scenariusz zajęć „Każdy z nas się rozwija”. . . 17

6.2. Scenariusz zajęć „Każdy z nas jest ważny”. . . 23

Scenariusze zajęć dla dzieci 4-letnich. . . 28

7.1. Scenariusz zajęć „Powiadamiacze–rozwijacze”. . . 28

7.2. Scenariusz zajęć „Teatrzykowe opowieści”. . . 33

Scenariusze zabaw dla dzieci 5-letnich. . . 39

8.1. Scenariusz zajęć „Pirackie przygody” . . . 39

Scenariusze zabaw dla dzieci 5–6-letnich. . . 44

9.1. Scenariusz zajęć „Świat dinozaurów, gdzie każdy jest inny” – rozwijamy empatię i swoje umiejętności . . . 44

Wstęp

Rozwój dziecka to złożony i niezwykle ważny proces, a zarazem wielka przygoda. I nie ma chyba cudowniejszej rzeczy dla nauczyciela i pedagoga, jak móc towarzyszyć i wspierać dziecko w tej przygodzie. Nie jest to jednak Sprawa łatwa, gdyż rozwój stanowi bardzo złożoną kategorię, którą trzeba odpowiednio poznać i zrozumieć.

1. Ogólne aspekty rozwoju dziecka Dla psychologii rozwoju dziecka pojęcie rozwoju jest nadrzędne, ale nie stanowi terminu bezdyskusyjnego. W odniesieniu do koncepcji zmian ewolucyjnych Herberta Spencera rozwój określany jest jako „z jednej strony wzrastające zróżnicowanie danego układu, a z drugiej - wzrastające uporządkowanie i integracja oraz równowaga. Przechodzenie od stanów jednorodności do różnorodności oraz od nieokreśloności i chaosu do uporządkowania i integracji to podstawowe prawo rozwoju. W takim ujęciu rozwój może być kojarzony z postępem (progresem), a miarą postępu jest osiąganie równowagi przez zmieniający się układ””.

I choć koncepcja Spencera została poddana licznym dyskusjom, to wciąż stanowi silne odniesienie dla wielu teorii. Patrząc na rozwój z perspektywy ujęcia filozoficznego Georga Wilhelma Fredricha Hegla, analizując rozwój, należy skupić się przede wszystkim na analizie przemian jakościowych, a nie ilościowych. Zgodnie z myślą Hansa Tomae rozwój można przyrównać do „ciągu zmian pozostających między sobą we wzajemnym związku i występujących w sposób uporządkowany w określonych miejscach na kontinuum czasowym biegu życia jednostki”*. Biorąc pod uwagę powyższe, można powiedzieć, że to zmiany rozwojowe stanowią kluczowy punkt odniesienia. Powszechnie, ze względu na formę samej kategorii zmiany, rozróżnia się zmiany ilościowe oraz jakościowe, natomiast ze względu na inne czynniki różnicujące można wskazać, czy zmiany mają charakter uniwersalny, wspólny, jednostkowy, czy ujawniają się zgodnie dla wszystkich w tym samym okresie rozwojowym (tzw. zmiany punktualne), czy też później lub wcześniej (zmiany niepunktualne). Uważnie przyglądając się zmianie, można stwierdzić, na ile jest ona wynikiem przewidywalnego cyklu rozwoju, a na ile stanowi wynik działań nagłych czy też nieprzewidywalnych i niezależnych czynników zewnętrznych. Bardziej obrazowe przedstawienie zmian rozwojowych stanowi tabela poniżej.