Sposoby na trudne zachowania uczniów

Z publikacji dowiesz się:

• Jak utrzymać dyscyplinę w klasie?
• Jak radzić sobie z trudnymi zachowaniami i kształtować kulturę osobistą uczniów?
• Jak zawierać kontrakty w klasie?
• Jakie sposoby praktykować na trudne zachowania uczniów?
• W jaki sposób wykorzystać scenariusze zajęć wychowawczych?
• W jaki sposób wykorzystać scenariusze spotkań indywidualnych z uczniami?
• W jaki sposób praktykować arkusze obserwacji i ankiety dla uczniów?
• W jaki sposób wykorzystać scenariusze zajęć warsztatowych i spotkań interwencyjnych?
• W jaki sposób wykorzystać narzędzia do autoanalizy?
• Jak praktykować wzory i przykłady kontraktów klasowych/indywidualnych?

Opracowanie zawiera 13 arkuszy pracy z uczniem, uwzględniając ankiety, scenariusze i kontrakty. Każdy z nich jest szczegółowo rozbudowany i skupia się na poszczególnych elementach nieprawidłowego zachowania tj. wagarowania, wulgarnej mowy, niesubordynacji i wielu innych. Kwestionariusze uwypuklają możliwości nawiązania dobrych relacji z uczniem, prawidłowej komunikacji oraz określają czas trwania lekcji warsztatowej. Ułatwiają obserwację postępów ucznia poprzez wdrożenie systemu punktacyjnego. 

Spis treści:

1. Utrzymanie dyscypliny w klasie…3

2. Kultura osobista uczniów — jak radzić sobie z trudnymi zachowaniami wychowanków…15

3. Gry uczniowskie — sposoby na trudne zachowania uczniów…33

4. Jak zawierać kontrakty z uczniem…53

5. Załączniki…87

5.1. Załącznik 1 - Programowanie dyscypliny w szkole — scenariusz zajęć dla nauczycieli…87

5.2. Załącznik 2 - Charakterystyka postaw wobec pojęcia dyscypliny — materiał dla nauczycieli…95

5.3. Załącznik 3 - Scenariusz spotkania z uczniem: higiena osobista cz. 1…98

5.4. Załącznik 4 - Scenariusz spotkania z uczniem: higiena osobista cz. 2…99

5.5. Załącznik 5 - Scenariusz spotkania z uczniem: dbałość o kulturę języka…101

5.6. Załącznik 6 - Arkusz obserwacji wychowanka…102

5.7. Załącznik 7 - Scenariusz spotkania z uczniem: kontrakt dotyczący kultury języka…103

5.8. Załącznik 8 - Scenariusz spotkania z uczniem: samokontrola zachowań…105

5.9. Załącznik 9 - Scenariusz spotkania z uczniem: agresja a emocje…107

5.10. Załącznik 10 - Materiał pomocniczy dla wychowawcy/nauczyciela: autoanaliza…109

5.11. Załącznik 11 - Ankieta dla uczniów — Mój wychowawca…111

5.12. Załącznik 12 - Materiał pomocniczy dla wychowawcy/nauczyciela: analiza własnych

reakcji na trudne zachowania uczniów…113

5.13. Załącznik 13 - Kontrakt wychowawcy klasy/nauczyciela i ucznia (rodzica)...114

Odpowiednio zorganizowana przestrzeń klasy

Utrzymaniu dyscypliny w trakcie lekcji sprzyja właściwy sposób zagospodarowania przestrzeni klasy. W każdej klasie niezależnie od przedmiotu można zaobserwować grupę uczniów aktywnie uczestniczących w zajęciach. Strefa aktywna obejmuje przede wszystkim trzy pierwsze stoliki i trzy w głąb środkowego rzędu. Dzieje się tak wtedy, gdy nauczyciel przez większość czasu prowadzi lekcje, stojąc przed klasą. Tworząc w ten sposób w klasie swoistą strefę aktywnych uczniów, nauczyciel w sposób naturalny nawiązuje ściślejszy kontakt z uczniami z tej strefy i na nich się koncentruje. To im przede wszystkim zadaje pytania, z nimi dyskutuje. Nauczyciel odnosi wrażenie, że klasa jest aktywna. Natomiast pozostali uczniowie czują się´ zwolnieni z aktywniejszego udziału w zajęciach. Żeby zadbać o równomierne utrzymywanie strefy aktywności uczniów w klasie, należy przemieszczać się´ w trakcie lekcji, zmieniać miejsce, by tym samym koncentrować uwagę uczniów.

Również odpowiednie rozmieszczenie ławek przyczynia się do zapewnienia dyscypliny: 

◗ usytuowanie ławek w podkowę,

◗ siedzenie w kręgu.

Pozwala to nauczycielowi lepiej monitorować pracę uczniów i obserwować całą klasę. Takie rozmieszczenie ławek mobilizuje uczniów do aktywniejszego uczestnictwa w lekcji oraz  rozbija  istniejące  w  klasie  układy,  co  sprzyja  pełniejszemu  udziałowi  młodzieży w dyskusjach. Przywołane tutaj zasady nie są receptą na dyscyplinę w klasie, ale obszarami, do których należałoby się ustosunkować, organizując proces uczenia w klasie. Wielu nauczycieli ma swoje sposoby na jej zapewnienie. Jednak większość z nich nie jest ze swojej strategii zadowolona. Być może dlatego, że swoich sposobów nie traktuje jako rezultatu myślenia strategicznego, a może dlatego, że jakiegoś elementu w tej strategii jednak brakuje.