Praca dyplomowa — PORTFOLIO
Wpływ zabawy na rozwój dziecka z wadą słuchu w przedszkolu
|
Tutor:
Mgr Agnieszka Tucholska |
|
|
Szczecin 2017/2018
Spis treści:
- I. Wstęp…………………………………………………………………………………….3
- II. Definicja zabawy………………………………………………………………………...4
- III. Rodzaje zabaw wykorzystywanych w oddziale przedszkolnym………………………...4
- IV. Zakończenie…………………………………………………………………………….16
- V. Bibliografia i netografia prac cytowanych i przywoływanych…………………………16
- I. Wstęp
Jestem nauczycielem dyplomowanym i pracuję w oddziale przedszkolnym w małej szkole wiejskiej. Od kilku lat do mojej grupy uczęszczają dzieci z wadą słuchu. Obecnie jedną z nich jest Marysia, u której stwierdzono obustronny niedosłuch mieszany. Jest to dziewczynka o przeciętnym poziomie inteligencji. Na ogół rozumie pytania i polecenia, mino wad wymowy wypowiada się komunikatywnie, prostymi zdaniami. Jednym z zaleceń PPP jest rozwijanie mowy w oparciu o przeżywane sytuacje i pomoce dydaktyczne, ćwiczenia pamięci słuchowej, wzbogacanie zasobu słownictwa oraz kształtowanie orientacji przestrzennej w schemacie własnego ciała i w kierunkach poprzez zabawy ruchowe i ruchowo rytmiczne.
W swojej pracy pragnę zaprezentować jaki wpływ ma zabawa na rozwój dziewczynki wykorzystując do tego publikację Nirii Taras „150 rytmicznych zabaw dla dzieci”[1] oraz własne pomoce dydaktyczne - klamerki i dużą kostkę.
Dziecko z wadą słuchu, tak samo jak dziecko słyszące potrzebuje zabawy. To podstawowa aktywność każdego dziecka. Nie ważne jest, czy słyszy, czy nie. W żadnym wypadku nie jest prawdą, że istnieją jakieś zabawy, których nie powinno się stosować w odniesieniu do dziecka z uszkodzonym słuchem. Bawiąc się dziecko ma okazję do patrzenia, słuchania, dotykania. Zabawa przyczynia się do poszerzania wiadomości o otaczającym go świecie.
W swojej zawodowej pracy staram się dbać o to, by dziecko tak długo, jak tylko potrzebuje mogło się bawić.
- II. Definicja zabawy
Zabawa należy do podstawowych form aktywności człowieka, jest to „działalność podejmowana dobrowolnie i wypływająca bezpośrednich potrzeb i zainteresowań u dzieci(…), pierwsza forma uczenia się i poznawania rzeczywistości”[2].
W. Okoń, stwierdza że „…jest działalnością wykonywaną dla przyjemności, którą sama sprawia”[3], ponadto wskazuje „na wielki i różnorodny wpływ zabaw ruchowych na rozwój umysłowy dzieci”[4]. W. Dymer, z kolei, określa zabawę jako „najbardziej charakterystyczną cechę życia dziecka, która jest dla niego samą istotą i ciągłą nutą jego życia”[5].
- III. Rodzaje zabaw wykorzystywanych w oddziale przedszkolnym
- Zabawy rytmiczno- ruchowe.
- Zabawy z wykorzystaniem własnych pomocy dydaktycznych.
- Zabawy kostką
I. ZABAWY RYTMICZNO – RUCHOWE
Większość proponowanych przeze mnie zabaw jest inspirowana pomysłami z książki „150 rytmicznych zabaw dla dzieci” Nurii Trias i Suzany Perez. Jednakże dostosowywałam ćwiczenia do możliwości dzieci, z którymi pracuję. Ważne jest to, aby zabawy były zróżnicowane i motywowały do działania.
- „Nakręcane zabawki”
Wiek- 5-6 lat
Potrzebny będzie – bębenek
Liczna uczestników- nieograniczona
Cele dydaktyczne: doskonalenie możliwości skupienia, reagowanie na zmianę tempa
Dzieci udają, że są nakręconymi zabawkami. Stoją nieruchomo. Nauczyciel gra na bębenku. Zabawki zaczynają poruszać się zgodnie z wystukiwanym rytmem. Uderzenia w bębenek są coraz wolniejsze, aż w końcu zabawki się zatrzymują, jak gdyby skończył im się napęd. Gdy nauczyciel z kolei gra coraz szybciej, dzieci zwiększają prędkość ruchów. Zabawki są znów nakręcone.
Warianty:
Dzieci mogą odgrywać różne role, na przykład mogą być zabawkami- piłkarzami, kierowcami rajdowymi, lub innymi
- „Wymachy, wymachy”
Wiek 5-6 lat
Potrzebny będzie: bębenek
Liczba uczestników: nieograniczona
Cele dydaktyczne: ćwiczenie poczucia równowagi.
Nauczyciel trzykrotnie uderza w bębenek, po czym milknie. Dzieci stoją z lekko rozstawionymi nogami. Podczas kolejnych uderzeń w bębenek, stojąc z rozluźnionymi i ugiętymi kolanami, dzieci wymachują rękami w przód, w tył i jeszcze raz w przód. Następnie, chcąc złapać równowagę, unoszą je w górę i trzymają tak, jak gdyby miały w rękach linę. Podczas kolejnych uderzeń w bębenek, dzieci wymachują rękami do tyłu, do przodu i znowu do tyłu, a następnie, próbując utrzymać równowagę, krzyżują ręce na plecach.
- „Jesteśmy plasteliną”
Wiek - 5-8 lat
Potrzebne będą- plastelina, muzyka (np. Sroka złodziejka G. Rossiniego C poz. 13)
Liczba uczestników- nieograniczona
Cel- interpretacja muzyki i kształtowanie elastyczności ruchu
Dzieci bawią się plasteliną, a nauczyciel zwraca im uwagę na jej właściwości: jest miękka, ciągliwa, elastyczna itd. W tle słychać muzykę. Następnie prosi dzieci, aby ulepiły coś z plasteliny. Wszyscy wstają, muzyka jest nieco głośniejsza niż do tej pory. Dzieci wyobrażają sobie, że ich ciało jest plasteliną. Muszą poruszać się w takt muzyki.
Warianty: Można utworzyć dwie grupy: obserwujących i obserwowanych, aby łatwiej było dostrzec właściwości ruchów.
Uwaga: Po każdym ćwiczeniu nauczyciel omawia z dziećmi najbardziej charakterystyczne ruchy, aby przy pomocy plasteliny nabrały świadomości elastyczności ciała.
- „Rządzące kolory”
Wiek - 5-7 lat
Potrzebne będą- kolorowe obręcze
Liczba uczestników- nieograniczona
Cele- Zapamiętywanie poleceń na podstawie kolorów
Należy przygotować krąg z kolorowych obręczy umieszczonych na podłodze
Nauczyciel ustala z dziećmi polecenia, które należy wykonać w zależności od koloru obręczy, która jest przed nimi. Na przykład, gdy zobaczą czerwoną obręcz, muszą się do niej skierować, skacząc jak żaba; gdy ujrzą niebieską obręcz, muszą iść tyłem; aby dotrzeć do niebieskiej obręczy, muszą skakać na jednej nodze, do żółtej obręczy idą, opierając dłonie na podłodze.
- „Skacząc po drodze”
Wiek – 5-6 lat
Potrzebne będą: bębenek, obręcze
Liczba uczestników: nieograniczona
Cele dydaktyczne: Doskonalenie sprawności motorycznej, dysocjacji ruchowej, kształtowanie poczucia rytmu i panowania nad własnym ciałem.
Na podłodze układamy obręcze, jedna za drugą, tworząc z nich drogę.Dzieci wskakują do obręczy, trzymając nogi złączone, i wyskakują z niej nogami rozstawionymi. W ten sposób powinny pokonać całą drogę. Zadanie można utrudnić, prosząc dzieci, by wskakując do obręczy, skrzyżowały ręce na piersi, w wyskakując – miały ręce szeroko rozpostarte. Po opanowaniu koordynacji rąk można wykonać to samo ćwiczenie, lecz z ruchem rąk przeciwnym do ruchu nóg, to znaczy - ramiona są skrzyżowane, gdy nogi są rozstawione i odwrotnie dzieci otwierają ramiona podczas wykonywania skoku z nogami złączonymi. Po przećwiczeniu tego wariantu można utworzyć dwie grupy i przeprowadzić zawody: wygrywa najlepsza.
UWAGA. Zaleca się, by nauczyciel grał na bębenku rytm, co pozwoli dzieciom utrzymać regularne tempo i nie przyśpieszać. Ta gra jest trudna dla dzieci młodszych, ale z doświadczenia wiem, że po kilku ćwiczeniach naprawdę dają radę.
- „Zabawa z krzesełkami”
Wiek 6- 8 lat
Potrzebne będą: Krzesełka – o jedno mniej niż dzieci, muzyka
Liczba uczestników Zaleca się dwanaścioro dzieci
Cele dydaktyczne: ćwiczenie uwagi, sprawności, refleksu i orientacji
Nauczyciel ustawia w Sali krzesła (o jedno niej niż dzieci) w takiej odległości od siebie, aby dzieci mogły swobodnie między nimi chodzić. Włącza wesołą muzykę. Dzieci muszą chodzić wokół krzeseł , nie dotykając ich. Gdy nauczyciel zatrzymuje muzykę, dzieci muszą usiąść na krzesłach. Komu się to nie uda, odpada z zabawy. Nauczyciel odstawia kolejne krzesło na bok i znów włącza muzykę. Wygrywa to dziecko, które zostanie ostatnie przy krzesełku.
- „Odpoczywamy”
Wiek 5-8 lat
Potrzebne będą: bębenek i woreczki z piaskiem, lub grochem o wymiarach 20X20 cm.
Liczba uczestników – nieograniczona
Cele dydaktyczne- kontrolowanie oddechu, rozluźnianie mięśni.
Dzieci kładą się na podłodze z woreczkiem na brzuchu. Nauczyciel gra na bębenku regularny rytm. Podczas pierwszych czterech uderzeń, dzieci nabierają powietrze nosem: równocześnie odczuwają ciężar woreczka na brzuchu. Podczas następnych czterech uderzeń, muszą wstrzymać oddech. Następnie, podczas końcowych czterech uderzeń, muszą posapywać w przerywany sposób.
UWAGA: ruch woreczków na brzuchu pomaga rozróżnić podstawowe procesy oddychania- wdech i wydech.
- „Jesień”
Wiek -6-8 lat
Potrzebne będą- pudełko akustyczne, albo bębenek, wesoła muzyka (Jesień – Vivaldiego
Liczna uczestników- nieograniczona
Cele dydaktyczne- Doskonalenie umiejętności skupienia, zapamiętywania i reagowania na zmiany rytmu.
Nauczyciel wyjaśnia dzieciom, że nadeszła jesień, a one spędzą dzień w parku.
Dzieci musza sobie wyobrazić, że wszystko jest pokryte liśćmi, fruwają ptaki. Nauczyciel włącza muzykę, a dzieci zaczynają biegać po sali. Gdy muzyka ucichnie, dzieci zatrzymują się i podnoszą liść. Gdy znów ponownie rozbrzmiewa muzyka, dzieci znów biegają, a gdy milknie podnoszą kolejny liść. Teraz maja już dwa liście. I tak kolejno, aż wyobrażą sobie, że mają całe naręcze liści.
W drugiej części zabawy nauczyciel włącza muzykę i daje znak na pudełku akustycznym. Gdy dzieci usłyszą dźwięk pudełka musza rzucić jeden liść na podłogę i dalej dokazywać. Gdy znów usłyszą znak, muszą rzucić drugi liść i tak dalej.
Trzecia część zabawy polega na połączeniu dwóch wcześniejszych ćwiczeń. Nauczyciel włącza muzykę, gdy ta ucichnie, dzieci podnoszą liść, jeśli usłyszą dźwięk pudełka, muszą rzucić liść.
UWAGA: Zabawę należy przeprowadzić stopniowo, aby dzieci mogły odpowiednio przyswoić sobie poszczególne hasła. Można rozbudować ćwiczenie np. poprzez łapanie i wypuszczanie ptaszka. Im więcej wprowadzi się ćwiczeń, tym więcej czasu będą dzieci potrzebowały na przyswojenie kolejnych poleceń.
II. KLAMERKI I SPINACZE
Chętnie używane w gospodarstwie domowym świetnie sprawdzają się również jako pomoce dydaktyczne w zabawach edukacyjnych. Oto kilka moich propozycji zabaw:
- Przypinanie spinaczy do ubrania.
Umieszczamy spinacze na ramionach, bo dzięki temu, że dziecko będzie zmuszone użyć drugiej ręki – przekroczy linię środka swojego ciała. Jest to bardzo istotne w kształtowaniu się schematu ciała. Ćwiczenia linii środka mają za zadanie stymulować do nawiązywania nowych połączeń nerwowych między obiema półkulami mózgowymi. Przekraczanie linii środka jest też ważne w przyszłej nauce pisania. Przypinamy dziecku spinacze, a ono ma je zdjąć. Im dziecko jest starsze tym można tę zabawę modyfikować np. mając kolorowe spinacze poprosić je o zdjęcie konkretnego, możemy również poprosić o zdjęcie z prawej ręki lub lewej, albo powiedzieć kolor spinacza po angielsku. Zawsze dostosowujemy instrukcję do umiejętności dziecka. Lubię zabawy dla dzieci, które mają też walory edukacyjne. Dzieci bardzo lubią tą zabawę i świetnie sobie radzą.
- Przenoszenie małych rzeczy spinaczem
Potrzebujemy:
- 2 małe miseczki postawione najlepiej na tacy
- spinacz
- małe, miękkie przedmioty do przenoszenia (piórka, małe pomoniki)
Zadaniem dziecka jest przenoszenie za pomocą spinacza przedmiotów z jednej miski do drugiej.
- Malowanie spinaczami
Potrzebujemy:
- spinacze
- różne materiały: pomponik, folia bąbelkowa, folia...